محمدحسین ذوقی پور؛ حیدر قلی‌زاده
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 فروردین 1403
چکیده
ارتقای بهره‌وری کلیدواژه تحقق رشد و توسعه اقتصادی است و بهره‌وری نیروی کار رابطه مستقیمی با کیفیت و استانداردهای زندگی دارد. سرمایه انسانی به عنوان یک نهاده تولید، بر نهاده نیروی کار اثر می‌گذارد و ...
بیشتر
ارتقای بهره‌وری کلیدواژه تحقق رشد و توسعه اقتصادی است و بهره‌وری نیروی کار رابطه مستقیمی با کیفیت و استانداردهای زندگی دارد. سرمایه انسانی به عنوان یک نهاده تولید، بر نهاده نیروی کار اثر می‌گذارد و باعث بالاتر رفتن دانش و مهارت او می‌شود. به این ترتیب انتظار می‌رود بهبود سرمایه انسانی موجب ارتقای بهره‌وری شود. بدیهی است چنین نقشی، با توجه به محدودیت منابع در بخش کشاورزی ایران از اهمیت مضاعفی برخوردار است. در این مطالعه، تاثیر سرمایه انسانی بر بهره‌وری نیروی‌کار بخش کشاورزی در طی دوره زمانی 1396-1346 با استفاده از الگوی خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) مورد واکاوی قرار می‌گیرد. نتایج برآورد الگوی کوتاه‌مدت نشان داد بهره‌وری نیروی کار از یک وقفه خود، سرمایه فیزیکی با دو وقفه، سرمایه انسانی، دانش و فناوری، و منابع طبیعی به‌صورت مثبت و معنی‌داری تأثیر می‌پذیرد. تأثیر سرمایه انسانی در بلندمدت نیز پذیرفته می‌شود. بر این اساس، به ازای هر یک درصد افزایش در شاخص متغیر سرمایه انسانی، بهره‌وری نیروی کار بخش کشاورزی 82/0 درصد، معادل 6/279 هزار ریال، افزایش می‌یابد. تاثیر سایر متغیرهای مستقل استفاده شده در پژوهش شامل متغیرهای سرمایه فیزیکی، دانش و فناوری و منابع طبیعی بر روی بهره‌وری نیروی‌کار بخش کشاورزی مثبت و معنی‌دار ارزیابی شد. همچنین اثر متغیرهای موهومی انقلاب و جنگ، و خشکسالی بر بهره‌وری نیروی‌کار منفی برآورد شد. با توجه به محدودیت روزافزون در دستیابی به نهاده‌های فیزیکی و طبیعی، سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی از اولویت بالایی در دستیابی به اهداف رشد اقتصادی برخوردار می‌باشد.
